Chipolatapudding

Het nagerecht chipolata, een vla met koekjes en rum, bestaat al eeuwenlang in Nederland en Frankrijk. Daarom staan we niet stil bij de naam, maar voor buitenlanders is het een wonderlijk nagerecht, want zij weten niet beter of het gaat over worstjes.

Het Italiaanse stoofgerecht cipollata is een oud Toscaans gerecht dat bestaat uit uien en varkensworstjes. Cipolla betekent ui, dus het is enigszins vreemd waarom de worstjes dan zo heten. In het frans betekent het achtervoegsel “á la chipolata” dat het gerecht met worstjes wordt gemaakt. De Fransen claimen dat de dunne worstjes een franse uitvinding zijn. In Engeland is er de vleespastei die chipolata pudding wordt genoemd, vanwege de worstjes.
En tenslotte nog iets frappants. Het woord pudding schijnt van het franse boudin te komen, dat weer komt van het latijnse botellus, hetgeen worst betekent…

De vraag is hoe onze chipolata pudding aan haar naam komt.
Wellicht werd het zo genoemd omdat het lijkt op chipolata ragout, een oud gerecht met stukjes worst en wortel.

Hoe dan ook, het is een heerlijk klassiek nagerecht na een uitgebreide en feestelijke maaltijd.

Chipolatapudding (bavarois)

4 porties, puddingvorm 1 liter

  • 500 ml melk
  • 250 ml slagroom
  • 100 g suiker
  • 6 blaadjes witte gelatine
  • 3 eidooiers
  • 1 vanillestokje
  • 50 g blanke rozijnen, geweld
  • 100 g bigarreaux, geweld en fijngesneden of 40g oranjesnippers fijngesneden
  • 100 g bitterkoekjes, in kleine stukjes gehakt
  • 6 eetlepels marasquin (in het italiaans maraschino)

Vanillestokje opensnijden. In een steelpan de melk met het vanillestokje en -merg verwarmen en 20 minuten zachtjes laten trekken.
Bitterkoekjes, rozijnen en bigarreaux in een kom besprenkelen met marasquin.
In een kom met koud water gelatine 10 minuten weken.
Eierdooiers met suiker schuimig kloppen.
Vanillestokje uit de melk verwijderen. Beetje hete melk door dooiermengsel kloppen en dan dooiermengsel al roerend aan warme melk toevoegen. Geheel al roerend verwarmen, niet laten koken, tot gebonden vla ontstaat.
Neem de pan van het vuur en roer de uitgeknepen gelatine door de vla. Vla laten afkoelen tot geheel geleiachtig wordt.
In een kom de slagroom stijf kloppen en door vla spatelen.
Vruchtjesmengsel er luchtig door scheppen. Mengsel overdoen in mooie puddingvorm en in koelkast enkele uren laten opstijven.

In plaats van bitterkoekjes worden ook wel lange vingers gebruikt of meringue koekjes. In plaats van marasquin wordt ook wel rum gebruikt.

Bigarreaux
Een bigarreau is een gekonfijte zoete kers. Bigarreaus (op de doosjes waarin ze worden verkocht in de supermarkt staat vaak de Franse meervoudsvorm bigarreaux) worden ook wel Franse vruchtjes genoemd.
De kersen worden vaak bijgekleurd, zodat ze helder rood of groen zijn.
Bigarreaus worden gebruikt voor het garneren van gebak.

Feestpudding
Het is me niet helemaal duidelijk wat men verstaat onder feestpudding, maar ik ken het zoals het verkocht werd door Albert heijn in de 70er tot en met de 90er jaren.
Dat waren kleine pakjes met kookpudding, lijkend op die van Dr Oetker. Het gaf een blanke pudding met een romige rumsmaak, vol gekonfijte vruchtjes en bitterkoekjes.
Eigenlijk een chipolata-custardpudding. Dat kun je dus eenvoudig zelf maken met custard.

Kabinetpudding
Dit nagerecht is waarschijnlijk afgeleid van de Engelse broodpudding Cabinet Pudding (ook wel Chancellor´s Pudding of Diplomat Pudding genoemd), die populair was in de 19de eeuw. De Nederlandse versie lijkt iets op chipolatabavarois en feestpudding, maar het is veel zwaarder gevuld. O.a. met sucade en krenten.

6 comments to Chipolatapudding

  • Ik heb deze pudding gemaakt. Is goed gelukt behalve de stukjes fruit. Deze zakten teveel. Maar de volgende keer maak ik het met 50 gr. biggareaux en 70 gr. suiker. Ik vind deze pudding nl.
    veel te zoet.

  • Xandra Mizée

    Chipolata komt van het woord ‘cipolla’ hetgeen het Italiaanse woord voor ui is. Chipolata was vroeger namelijk een hartige vleespudding en helemaal geen zoet dessert.

  • Elisabeth Veronica

    Er zijn gelatineblaadjes van allerlei formaat.
    Dus 6 blaadjes……..?
    Hoeveel gram weegt 1 blaadje in dit recept ?

  • BDJ

    De naam Chipolatapudding heeft ‘Chipolata’ te danken aan het ingrediënt Gelatine, Gelatine is immers een product dat gemaakt wordt van van slachtafval (Varkenshuid, botten, kraakbeen).
    Zie ook: nl.wikipedia.org/wiki/Gelatine

  • Elissa

    Hoe maak je deze pudding als gelatineblaadjes niet te verkrijgen zijn? Er is hier (Canada) wel gelatinepoeder. Maar in hoeveel water moet ik dat oplossen?? B.v.d Elissa

  • Meneer Aart

    Chipolata werd – evenals andere puddingen – oorspronkelijk in darm gestopt, net als worst.
    Bloedworst wordt in het engels “black pudding” genoemd
    en er zijn meer worstsoorten die daar als “pudding” te boek staan – meestal in een darm gestopt.
    Deze associatie tussen gestopte worstjes, het woord pudding en het Nederlandse begrip pudding als nagerecht leidde – vermoedelijk in een feestelijke poging tot humor tot de benaming van deze feestpudding tot Chipolata.

Leave a Reply to Mabol Cancel reply

You can use these HTML tags

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>

  

  

  

A sample text widget

Etiam pulvinar consectetur dolor sed malesuada. Ut convallis euismod dolor nec pretium. Nunc ut tristique massa.

Nam sodales mi vitae dolor ullamcorper et vulputate enim accumsan. Morbi orci magna, tincidunt vitae molestie nec, molestie at mi. Nulla nulla lorem, suscipit in posuere in, interdum non magna.