Hete bliksem maken

Hete bliksem is een oud Nederlands gerecht. Het is een stamppot die bestaat uit 2 delen aardappel, 1 deel zure appelen (goudreinetten) en 1 deel zoete appelen of peren. Appels en peren zijn lang houdbaar en van oudsher een ingredient in stamppotten. Net als ingemaakte groenten.
Appelstamppotten worden vaak aangevuld met witte of bruine bonen.

Varianten van het gerecht worden verkregen door de toevoeging van spek tijdens het koken, of door gebruik van stoofperen in plaats van appelen. Een andere variant is “donder en hete bliksem”, waarbij ham en Franse mosterd worden toegevoegd.

Door het gebruik van appels en peren bevat het gerecht veel vocht, waardoor het lang zijn hoge temperatuur behoudt. Daaraan dankt het waarschijnlijk zijn naam. Bovendien blijven de gestoofde, soms haast tot moes gekookte appels gemakkelijk aan het gehemelte plakken, zodat de eter zijn mond danig kan branden en gemakkelijk brandblaren kan oplopen. In het oosten en in Duitsland is de naam “hemel en aarde” gangbaar, waarbij hemel verwijst naar de appels die in de lucht groeien en aarde naar de aardappels.

In het noorden van Nederland is hete bliksem bekend onder de naam: “stamppot zoetappeltjes” (waarbij alleen zoete appels worden gebruikt) of als “pronkjewail” (gemaakt van gedroogde en gewelde appeltjes). Voor de smaak wordt vaak keukenstroop toegevoegd.

Hete bliksem

1,5kg aardappelen
500g zure appelen
250g zoete aardappelen
125g magere spekblokjes
2 uien

Schil de aardappelen, was ze en breng ze aan de kook in een pan met 2 dl.water en wat zout. De appels schillen, in vieren delen en de klokhuizen verwijderen. Als de aardappelen 20 minuten hebben gekookt leg je de appels er bovenop. Alles dan nog 10 minuten laten koken.
Bak het spek uit. Maak de uien schoon, snijd ze in ringen en voeg ze bij het spek. Bak de uien goudgeel.
Giet de aardappelen en appelen af, vang het kookvocht op(deze kan als “jus” op tafel worden gezet bij het serveren om het geheel naar smaak smeuïger te maken). Stamp de aardappelen en appelen door elkaar. Giet er een scheutje van het kookvocht bij. Op smaak brengen met iets azijn.
Leg de blokjes spek met de ringen ui er bovenop.
Lekker met bloedworst (en baklever).

Bron: wiki

Hete bliksem met stoofperen

1 kg stoofperen (bv. Gieser Wildeman), geschild, zonder klokhuis, in kwarten
30 g suiker
1/2 stokje kaneel
1 kg kruimige biologische aardappels, geschild, in stukken
1/2 groentebouillonblokje
450 g Zeeuws spek of rookspek, in flinke dobbelstenen
1-2 theelepel aardappelmeel
1 eetlepel grove mosterd

Stoof de peerkwarten in circa een half uur met 400 ml water, de (peren)suiker en het halve kaneelstokje.
Kook de aardappelen gaar in weinig water met het bouillonblokje.
Bak intussen de spekblokjes bruin en knapperig, schenk het losgekomen spekvet in een steelpan.
Giet de peertjes af, verwijder het kaneelstokje en schenk het perenstoofvocht bij het spekvet.
Giet de aardappelen af, bewaar het kookvocht en stamp ze fijn.
Stamp of snijd de peertjes in grove stukken en meng ze door de puree, voeg zonodig wat aardappelkookvocht toe voor smeuïgheid (peertjes bevatten zelf ook veel vocht).
Schep de spekblokjes door de stamppot en breng op smaak met zout en peper. Houd even warm (theedoek over de pan).
Breng het spek-perenvocht zachtjes aan de kook. Roer het aardappelmeel los met een lepel koud water en roer door het spek-perenvocht.
Blijf roeren tot het licht gebonden is. Meng de mosterd erdoor, laat nog heel even koken en breng op smaak met zout en peper. Serveer de spek-saus bij de hete bliksem.

Stamppot stoofpeertjes met runderlapjes

1,5 kg stoofpeertjes
3 kaneelstokjes
25 gr suiker
6 dl water
1 kg aardappelen
500 gr magere runderlappen
klont boter
1 ui, in ringen gesneden
2 laurierblaadjes
1 runderbouillonblokjes
peper en zout

Schil de stoofpeertjes, snijd ze in kwarten en verwijder de klokhuizen.
Doe de stoofpeertjes met kaneelstokjes en de suiker in een pan en voeg circa 6 dl water toe tot de peertjes net onder staan.
Breng het geheel aan de kook en zet dan het gas op een laag pitje toet ze gaar zijn.
Smelt de boter in een braadpan, braad de runderlappen aan en blus af met water. Voeg de ui, laurierblaadjes en het bouillonblokje toe en breng het op smaak met peper en zout. Breng het geheel aan de kook en zet het gas op half en stoof het vlees gaar.
Schil intussen de aardappelen, snijd ze in stukken en voeg ongeveer 30 minuten voor het einde van de bereidingstijd de peertjes toe. Breng het op smaak met zout.
Neem de kaneelstokjes uit de pan, verwijder de laurierblaadjes en giet de aardappelen en peertjes goed af en stamp het door elkaar.

Perensuiker of perenrood
Voeg 2 eetlepels perensuiker per kilo peren toe tijdens het koken. De stoofperen krijgen een mooie rode kleur, maar gewone suiker smaakt hetzelfde.
Perensuiker is suiker met de natuurlijke kleurstoffen karmijn (paarsrood) en riboflavine (geel, vitamine B2).
Te koop in supermarkt of voedingswinkel.

Blauwe Bliksem
Blauwe bliksem is hete bliksem met stoofpeertjes, waarbij gedurende de laatste 10 minuten een varkensworst wordt meegestoofd.

Kapkool
Urker Stamppot met stoofpeertjes
Kappen is het Urker woord voor stampen.

1 stuks witte kool
4 grote uien
1 kg aardappelen
8 stuks stoofpeertjes
800 gram spek
azijn, zout en peper

Kool en uien snijden. Deze samen met de aardappelen in een grote pan.
De gewassen ongeschilde peren halveren en ontdoen van het klokhuis.
De peertjes en het spek bovenop de kool, uien en aardappelen. Met wat water het geheel ongeveer 1½ uur zachtjes laten koken.
verwijder vervolgens de peertjes en het spek.
De rest stampen met zout, peper en een scheut azijn.
De stamppot serveren met de porties spek en peertjes.

Elfstedenbliksem

1 kilo stoofperen
1 theelepel kaneel
1 eetlepel suiker
1 kilo aardappelen
600 gram doorregen rookspek
2 eetlepel azijn, peper en zout

Schil de peren, snijd ze in partjes en verwijder de klokhuizen
Breng in de pan met de hittebron op hoog vuur 2 deciliter water met de kaneelstokjes de suiker en de partjes peer aan de kook.
Sluit de pan
Stoof ca. ¾ uur met de hittebron op laag
Schil de aardappelen was ze en snijd ze in vieren
Voeg ze aan de peertjes toe, met zonodig wat water en stoof zachtjes door tot de aardappelen en peren gaar zijn
Snijd het spek in plakken van ¾ cm dik
Bak dit op matig heet vuur aan beide kanten goudgeel, neem ze uit de pan en houd ze warm
Schep door de gare inhoud de azijn, peper, en het spekvet
Breng het geheel opsmaak en leg boven op de gebakken plakjes spek.
Serveer met roggebrood (´brea´), boter en met mosterd, om het spek mee te besmeren.