Kapucijners

kapucijnersKapucijners zijn iets typisch Nederlands en dat al eeuwenlang.
Kapucijners zijn erwten, net als de doperwt, sugarsnaps en peultjes. Kapucijners worden ook wel velderwt, schokkererwt, vale erwt, grauwe erwt, raasdonders, blauwschokkers en grauwe ganzen genoemd.
Helaas voor expats, kapucijners zijn in het buitenland niet te vinden.

Ze danken waarschijnlijk hun naam aan hun grauwe kleur, gelijk de grauwbruine pij van de Kapucijnen (kloosterorde). Een andere theorie is dat ze gekweekt en veredeld werden in de kapucijner kloostertuin.
Men zegt dat de erwtenplanten zich in de afgelopen millennia van Azie, via Turkije en Griekenland, naar Europa hebben verplaatst.

groene kapucijnersVerse, groene kapucijners
Verse kapucijners zijn maar kort in de winkel verkrijgbaar met name in de maanden juni en juli. Verse kapucijners zijn lekker zoet en een echte zomergroente. Verse kapucijners worden kort gekookt, tussen de 5 en 10 minuten met een klein snufje zout.
Verse kapucijners worden onrijp geoogst, waardoor ze een zoetige smaak hebben. De suikers in de zaden zijn dan namelijk nog niet omgezet in zetmeel. Daardoor komt de voedingswaarde van kapucijners overeen met die van groente. De peul van kapucijners herken je aan de blauwpaarse kleur, de zaden in de peul zien eruit als bruin-groene erwten.
Groene kapucijners zijn ook te koop uit de diepvries bij de supermarkt.

Bruine kapucijners
De droge en de gekookte bruine kapucijners in de blikken – zijn afkomstig van dezelfde plantensoort als verse kapucijners.
Het verschil zit ‘m erin dat  voor de bruine de peulen met de rijpe kapucijners erin aan de plant gedroogd worden.
De kapucijners worden dan bruin.

Bereiden
In de oud-Hollandse keuken werden kapucijners gekookt of gestoofd, idem doperwten. Opgediend werden/worden ze met boter of jus, naast gekookte aardappels en komkommer. Recentelijk is het gebruikelijk op ze te eten met gebakken spek, in blokjes of dunne plakjes, waarbij ook nog wel eens stroop geserveerd wordt.
Lekkere kruiden bij kapucijners zijn: salie, bieslook of bonenkruid.
Vaak worden kapucijners gegeten ter vervanging van bruine bonen.
In een (maaltijd)salade met rucula, appel, komkommer, tomaat, sla, ui en dressing.
Wokken met gember, tauge, fijngesneden kool en prei.
In een vegetarische schotel met ui, knoflook, wortel, broccoli en paprika. Ze worden vaak als vleesvervanger gegeten door de eiwitten en vitamines die er in zitten.
Als bijgerecht met spekjes en rozijnen of gesmoorde ui. Of met champignons of appeltjes.
In een maaltijdsoep.
Er wordt ook wel een dip van gemaakt voor op brood. Met olijfolie, pesto en citroensap.
In de klassieke Captain’s dinner (zie onder).

Schoonmaken en bereiden van kapucijners
Eet kapucijners niet rauw. Er komt van nature een giftige stof in voor die door koken onwerkzaam wordt.
Haal verse erwten uit de peul en kook ze in ca. 10 minuten gaar. Voor 200 g gekookte kapucijners heb je zo’n 500 tot 700 g peulen nodig.
Laat gedroogde kapucijners eerst gedurende 8 – 12 uur weken in ruim water. Kook ze vervolgens 1 – 2 uur in het weekwater. De weektijden zijn afhankelijk van de leeftijd van de kapucijners: hoe ouder de kapucijners, hoe langer de benodigde weektijd.
Kapucijners in blik of glas hoef je slechts enkele minuten te verwarmen.

captainsdinnerCaptain’s Dinner
Een klassiek gerecht op de Holland-Amerika lijn.
Voor 4 personen

  • 400 g droge kapucijners
  • 250 g mager rookspek, in blokjes
  • 2 uien, in schijfjes
  • 1 eetlepel boter
  • 1 slagersrookworst
  • Tafelzuur: mosterd, augurken, zilveruitjes, piccalilly, komkommer
  • 1 uitje, fijngesnipperd

Week de kapucijners 1 nacht. Kook ze gaar in 1 uur.
Afgieten kan, maar de kapucijners drogen dan snel uit. Als je ze toch afgiet, roer er dan meteen een klont boter door.
Bak de spekjes. Fruit de uitjes. Verwarm de rookworst.
Zet de pannen op tafel.
Serveer met mosterd, augurken, zilveruitjes, piccalilly, komkommer, fijngesnipperde rauwe ui.

Kapucijners met rozijnen
Fries gerecht: Grauwe earten mei rezynen

  • 500 gram grauwe erwten (kapucijners)
  • 150 gram rozijnen
  • zout
  • boter
  • bruine basterdsuiker

Voorbereiding
Zet de grauwe erwten een nacht in de week, nadag je ze hebt gewassen als dat nodig is.
Bereiding
Voeg naar smaak zout toe aan het weekwater.
Kook de grauwe erwten in ongeveer anderhalf uur gaar in het weekwater.
Was de rozijnen.
Laat de rozijnen de laatste 30 minuten meekoken met de grauwe erwten.
Dien de grauwe erwten met rozijnen op met boter en bruine basterdsuiker.

Kapucijners met spek, azijn en stroop (Friese versie)
Fries gerecht: Grauwe earten mei spek, jittik en sjerp

  • 500 gram kapucijners
  • 250 gram mager rookspek
  • zout
  • azijn
  • stroop

Voorbereiding de avond te voren
Was de kapucijners
Zet de kapucijners een nacht in de week.
Bereiding
Snijd het spek in dobbelsteentjes.
Kook de kapucijners gedurende anderhalf uur gaar in het weekwater met zout.
Bak de dobbelspeentjes spek langzaam uit.
Laat de kapucijners uitlekken en doe ze in een schaal.
Strooi daarover heen de uitgebakken spekjes.
Geef er aan tafel de azijn en de stroop apart bij.

Kapucijners met spek, azijn en stroop

  • 400 g gedroogde kapucijners
  • 2 appels (Jonagold)
  • 40 g boter
  • 300 g mager rookspek, in dobbelsteentjes
  • 2 eetlepels appelazijn
  • 5 eetlepels stroop

Voorbereiden
Was de kapucijners en zet ze een nacht in de week.
Bereiden
Kook de kapucijners vervolgens in het weekvocht met 1½ theelepel zout in 1 uur gaar.
Was en schil de appels en snijd ze in dikke schuine plakken. Bak die in de boter om en om bruin.
Bak de dobbelsteentjes spek in een koekenpan langzaam uit.
Laat de kapucijners uitlekken en doe ze in een schaal. Schenk de appelazijn en stroop eroverheen, meng dan de uitgebakken spekjes met het bakvet erdoor en roer nog eens goed om.
Verdeel de kapucijners over de borden en leg er de gebakken appels bovenop.

12 comments to Kapucijners

  • Karl O’NEILL

    In Ierland en Engeland bekend als marrowfat peas meestal gedroogd.

  • Ik woon al 59 jaar in California, maar ik ben nog gek op een Indische of Hollandse pot. Mijn vrouw maakte dat altijd op de Indische methode van bruine bonen. Een ui fruiten dan een blik bruine bonen er in met met sap. Dan een theelepel mosterd. zout en peper naar smaak, een heel klein beetje gemalen kruidnagel. Twee eetlepels tomato ketchup en 2 eetlepels zoete ketjap(Indische sojasaus).

  • Els Valles

    @Vanessa

    Garbanzos zijn geen Kapucijnders!
    Mijn Spaanse echtgenoot kent kapucijnders niet en het zijn geen garbanzos zegt hij.
    Hij vindt ze heerlijk !

  • rina schuurman

    Ik woon in Canada sinds Juni 1951,…was 16 jaar… ,ben geen reiziger, dus niet bekend met het tegenwoordige land van mijn geboorte, maar kapucijners staan wel op ons menu. Je moet ze alleen zelf kweken, en ik heb dat zelfs gedaan met (een pak van 500 gram)gedroogde kapucijners dat meer dan 50 jaar in mijn voorraadskast stond. Ik had ze gekocht van een nederlander die “langs de deur” Hollanse kruidenierswaren versleet.
    Zaad vergaat nooit!!! De kapucijners “groeien als kool”
    Als expat ben ik natuurlijk “verengelst”, maar je jeugd vergeet je nooit.

  • Danielle Buter

    Sorry hoor maar Garbanzo’s zijn kikkererwten ofwel pois chiche en die vind je in de couscous bijvoorbeeld. Zijn veel witter en smaken echt anders!

  • Hans

    Wij aten vroeger, kapucijners met stroop en boekweit grutten of er vlees bij zat kan ik me niet meer herinneren.

  • Vanessa

    “Helaas voor expats, kapucijners zijn in het buitenland niet te vinden.”

    Kapucijners zijn vrijwel overal te verkrijgen. In Amerika heten ze Chickpeas en in Latijns Amerika/Spanje heten ze Garbanzos.

    Wel eerst je info goed uitzoeken voor je zoiets zet in een tekst!

    • Tamara

      Chickpeas zijn kikkererwten Vanessa,geen kapucijners dus en zijn qua smaak niet te vergelijken, misschien zelf even goed nadenken voordat je zonder onderzoek iets roept en zeker op zo’n onaangename manier. Ik heb meer dan tien jaar in Zuid Amerika gewoont dus ik heb er ervaring mee.

    • Gwendolyn Coblijn

      Kapucijners zijn zeker geen Garbanzos, of zoals ze in Nederland heten kikkererweten. De een is groen of bruin, garbanzos zijn wit. Ook de smaak komt helemaal niet overeen.
      Ik woon zelf al meer dan 50 jaar in Spanje en heb overal gezocht, niemand kent ze, ook de boeren niet. Nu heb ik ze kunnen planten en we hebben een mooie oogst gehad. Daar heb ik weer heel wat landgenoten blij mee gemaakt

  • jaap de vries

    Capucijners en grauwe erwten is niet hetzelfde.Grauwe erwten zijn smakelijker, helaas zijn ze bijna nergens te koop.

Leave a Reply to Els Valles Cancel reply

You can use these HTML tags

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>

  

  

  

A sample text widget

Etiam pulvinar consectetur dolor sed malesuada. Ut convallis euismod dolor nec pretium. Nunc ut tristique massa.

Nam sodales mi vitae dolor ullamcorper et vulputate enim accumsan. Morbi orci magna, tincidunt vitae molestie nec, molestie at mi. Nulla nulla lorem, suscipit in posuere in, interdum non magna.