Heb je veel tuinkruiden uit eigen tuin, of heb je gewoon veel over, lees dan onderstaande mogelijkheden om ze te conserveren.
Kruiden kort bewaren
Kruiden kun je prima enkele dagen in de koelkast bewaren.
Laat de blaadjes aan de stelen, spoel ze even onder de kraan en wikkel ze in keukenpapier. Doe ze ingerold in de groentela. Je kunt ze ook op die manier in een koele bijkeuken of kelder bewaren.
Basilicum is een uitzonderingsgeval, omdat dit snel verwelkt en bruin wordt. Takjes basilicum kun je het beste in een glas water zetten, net als bloemen. Doe er een boterham zakje overheen tegen het uitdrogen en zet op het aanrecht. Ze blijven een week vers en groen. Dit kun je ook zo doen met andere kruiden in bosjes: kervel, munt, koriander en peterselie. Koriander op een koele plek zetten.
Kruiden lang bewaren
1. Drogen
Drogen is een klassieke conserveermethode en ideaal voor harde kruiden. De aromas van veel zachte tuinkruiden gaan echter direct verloren. Een betere optie is het gekoeld bewaren in olie.
Om snel te drogen kun je de oven of magnetron gebruiken. Na het drogen in potten bewaren of lekkere kruidenmixen maken en onder vrienden verdelen (=niet lang bewaren).
2. Olie (Pesto)
Het conserveren in olie is de methode die het beste de aroma’s behoud.
Een gebruikelijke methode is het malen met olie en invriezen. Ideaal voor zachte kruiden, zoals basilicum, koriander, munt, dragon, peterselie, kervel, rucola. Maal de kruiden in een kruidenmolen en meng met olie, of doe alles in de keukenmachine. Bij voorkeur eerst de kruiden kort blancheren. Zie onder.
Doe de kruidenolie in ijsblokjesvormen en vries in. Zodra hard, eventueel in een zakje doen, etiketteren en ingevroren houden.
Pesto wordt doorgaans gebruikt als pasta saus, of op bruschettas. Op de klassieke pesto met basilicum en pijnboompitten kun je enorm varieren. Naast olijfolie, citroensap, zout en eventueel gemalen kaas, maal je bijvoorbeeld:
. Rucula en pindas
. Bladpeterselie, wat provençaalse kruiden, geitenkaas en walnoten
. Koriander, kwark en pompoenzaad
. Muntblad, geroosterde amandelen en feta kaas
. Salvia (1/4), peterselie (3/4), walnoot
. Dragon, Gruyère, hazelnoten
. Oregano en munt
. Marjoraan, oregano, bieslook
. Thaise basilicum, sesamolie, pindas, geen kaas, gemalen gember, peper
Ook lekker: venkelloof.
Omdat je toch gaat malen kun je ook de stengeltjes gebruiken.
De pesto kun je heel lang goed houden in de dieprvies, in platte zip-lock zakjes of als ijsblokjes. Tip: laat kaas weg uit de pesto als je het gaat invriezen. Vergeet niet een sticker op het zakje te doen met datum etc.
3. Boter
Er zijn koks die kruiden liever bewaren in boter. Ze gieten de kruiden in boter in vormpjes en bewaren het (enkele weken) in de koeling.
Je kunt de blaadjes natuurlijk ook prakken met zachte boter en dan in folie rollen. Salieboter is een klassieker. Lees ons artikel over kruidenboter.
4. Invriezen
Zo invriezen: In een zip-lock zakje (of vacumeerzakje) zo de diepvries in, gaat met alle kruiden. Bij voorkeur zoveel mogelijk lucht uit het zakje drukken of pompen. Blaadjes worden hard door het invriezen en je verpulvert ze eenvoudig. Laat je de blaadjes ontdooien, dan merk je dat ze helemaal slap zijn. De celwanden zijn kapotgevroren.
Sommige koks blancheren kruiden eerst heel kort, voor het invriezen, om smaakverlies tegen te gaan. Lees meer onderaan dit artikel.
Maanden houdbaar.
In ijsblokjes: doe de fijngesneden blaadjes in de vorm, giet er water op en vries in. Ideaal voor een karaf muntwater. Methode is ook prima voor het bewaren van (eetbare) bloemen.
5. Kruidenzout
Hou je van zout met een smaak, dan is dit een optie. Geschikt zijn harde kruiden, incl salie. Gebruik ook citrusschil.
Maal de kruiden, incl steeltjes. Meng ze met gelijke delen fijn zeezout en maal opnieuw. Laat op een theedoek op een geventileerde droge plek 24 uren drogen of droog in de oven op 60 graden. Bewaren in een goed afgesloten pot.
Zout wordt ook wel gebruikt om kruiden mooi te drogen: bedek ze helemaal met zout en laat het zout het vocht uit de kruiden trekken.
6. Kruidenazijn, kruidenolie, kruidensiroop
Net als kruidenzout, zul je niet heel veel kruiden kwijt kunnen in azijn of olie. Maar we willen de tip noemen voor de volledigheid.
Kruidensiroop: Maak een suikersiroop van gelijke delen water en suiker. Voeg kruiden, bijvoorbeeld munt en evt andere smaakmakers toe, zoals citroenschil. Laat enkele weken trekken in de koelkast. Zeef en gebruik de siroop voor sauzen of cocktails.
Kruidenhoning: doe blaadjes gedroogde salie in honing, voor een sterke smaakboost. Lekker bij kaas.
Kruidenwater: drink je water uit een karaf, dan kun je daar behalve schijfjes fruit natuurlijk ook munt of citroenmelisse in doen.
Kruidenazijn: bonenkruid, dille, oregano, tijm. Zes maanden houdbaar. Donker en koel bewaren.
Kruidenolie: voor alle kruiden geschikt, wel eerst drogen. Vier maanden houdbaar. Donker en koel bewaren.
Kruidenalcohol: basilicumblaadjes laten trekken in vodka bijvoorbeeld, is lekker in een bloody mary. Munt voor mojitos.
Blancheren
Blancheren (even in heet water en meteen in ijswater) wordt toegepast om de mooie groene kleur van kruiden en groenten te behouden. Kruiden, vooral de kwetsbare, niet langer dan 30 sekonden in heet water dompelen.
Basilicum wordt snel donker door bepaalde enzymen. Die zijn ook bestand tegen invriezen. Blancheren voorkomt dit, en houdt de basilicum groen.
Blancheren van basilicum moet je razendsnel doen. Tien sekonden in heet water, en dan enkele minuten in ijswater.
Voor andere kruiden is er ook iets te zeggen voor het blancheren. De kruiden slinken door het verwarmen, en zijn veel kompakter te bewaren.
Blancheren dood ook botulisme bacterien. Men zegt dat deze anaerobe bacterien zich kunnen ontwikkelen bij het bewaren van kruiden in olie.
Drogen
Kruiden met sterke blaadjes, zoals laurier, rozemarijn, oregano, tijm en salie drogen probleemloos hangend.
Kruiden met zachte, grote bladeren, zoals basilicum, kervel, korianderblad, peterselie, munt, citroenmelisse en dragon zijn ongeschikt. Ze kunnen verwelken en schimmelen en bovendien verliezen ze erg snel hun aroma (behalve munt). Deze kruiden kunnen beter anders geconserveerd worden.
Tips
Pluk de kruiden die je wilt drogen vlak voordat hun bloemen open gaan. Als een plantje veel knoppen heeft betekent dat dat het bijna gaat bloeien.
Het beste moment van de dag om te oogsten is net nadat de dauw is verdampt, maar voordat de zon de kans heeft gehad de vluchtige oliën te verdampen. Dit is dus meestal ‘s morgens.
Wil je de zaadjes van de kruiden, oogst de knopjes dan als ze bruin worden. Doe ze in een open kartonnen zak en hang te drogen.
Gebruik een klerenhanger of een droogrek om veel bosjes tegelijk op te hangen. Gebruik eventueel elastiekjes om te bundelen en knijpers.
Gebruik een hor. Leg de hor plat en vrij in de lucht, en leg de takjes erop. Ze drogen mooi plat.
Verse kruiden kunnen door mest of vervuild water ook besmet zijn met ziekmakers zoals Salmonella en E. coli. Het wassen van verse kruiden verkleint het risico op een voedselinfectie door deze ziekmakers.
Spoel de kruiden schoon als dat nodig is, in een bak koud water en schud ze zachtjes uit om overtollig vocht te verwijderen, en leg ze op een schone theedoek..
Gooi blaadjes met bruine plekjes, scheuren of andere imperfecties weg.
Wil je zaadjes opvangen, doe de kruiden dan ik een grote papieren zak. Laat de zak open en hang op met een knijper.
Als de kruiden net knisperig worden zijn ze klaar. Dat moet meestal binnen een week gebeurd zijn.
Na het drogen kun je de kruiden in een vijzel stampen en in een afgesloten potje bewaren. Of je doet de droge kruiden in een diepries zakje of transparant bakje en bewaar ze waar je het handig vindt.
Oven
Zeer geschikt als de oven een ventilator heeft.
Takjes gewassen en drooggedepte kruiden op een bakfolie beklede bakplaat leggen.
De oven op 60 graden Celsius zetten en de kruiden er droog en bros in laten worden.
De kruiden niet langer drogen dan een paars uur.
Vriesdrogen
Ideale manier, maar weinig mensen hebben de apparatuur in huis.
Voedseldroger
Als je een droogapparaat in huis hebt, is dit de vanzelfsprekende manier om kruiden te drogen.
Magnetron
De electromagnetische golven verhitten het water in de kruiden en laat het verdampen. Wonderwel blijft de kleur groen en de aromas blijven intact. De magnetron methode werkt heel snel.
Verse blaadjes afhalen en tussen vellen keukenpapier leggen zonder stengel.
Doe sessies van 30 sekonden en voel of het al klaar is.
Na enkele minuten zullen de blaadjes droog en knisperig zijn.
In de wind/lucht
Bosjes kruiden opbinden met een touwtje of garen en op een warme, droge,goed geventileerde plaats hangen.
Uiteraard niet in de regen hangen. Binnen drogen gaat prima op een plek met ventilatie.
In de zon
Omdat de kruiden snel zullen verbleken en hun smaak zullen verliezen, is deze methode het minst geschikt.
Bedankt voor de tips. Ik heb net voor de eerste keer zelf kruidenzout gemaakt, en het is een aanrader