Platbrood wereldwijd

In de tijd dat zeelieden meenden dat de aarde plat was, bakte men platte broden.

Sinds een jaar of vierduizend, wordt de oudste vorm van brood gemaakt van een bloem-water mengsel, platgerold en gedrapeerd op een hete steen om te bakken. De “cracker” textuur van dergelijke brood is zeer vergelijkbaar met wat we vandaag kennen als Joodse matzo.

In de bakermat van de beschaving, Mesopotamië, ontstond het brood uit de oudheid, platte broden zoals die nog altijd gemaakt worden in die regio.
Op een morgen, na het vergeten van haar deeg van de vorige dag, ontdekte een huisvrouw dat het deeg was opgeblazen met lucht, en zuurdesembrood was ontdekt. Het oude Egypte met zijn landerijen rond het Nijl bassin werd de graanleverancier van de regio en het bakkersberoep ontwikkelde zich, met zuurdesembrood als expertise. Ondanks de ontdekking van zuurdesem, waren de meeste broden van dat tijdperk nog plat brood en niet de broden zoals we vandaag de dag kennen.

Nog altijd is platbrood, of wat wij kennen als pita brood, in het Midden-Oosten het basisvoedsel. In feite zijn er twee hoofdtypen van pitabroodjes. De eerste is het holle pita brood, meestal gevuld met smakelijke vullingen zoals falafel, bekend als khubz Arabi. De tweede is een veel groter plat brood dat geen holte heeft en wordt gebruikt als wrap. Dit tweede type van pita heet (afhankelijk van de regio) lafa, Iraakse pita, Iraanse pita, lavash of khubz saj.

Er zijn ook variaties op de bovenstaande twee pitabroodjes, een zogenaamde mafrooda die dezelfde is als de holle pita, maar geprikt met een vork ter voorkoming van het vormen van een holle zak tijdens het bakken. Een ander heet saluf die is zeer vergelijkbaar met de Mafrooda en traditioneel gegeten met Hilbeh, een dikke pasta gemaakt van fenegriek zaden, koriander en chili peper.

Het meest opvallende kenmerk van deze broden is dat zij gebakken worden bij een hoge temperatuur (350°C of meer) voor een zeer korte tijd (minder dan 2 minuten). Je kunt de pita op zien bollen in seconden.

Het platbrood verspreidde zich naar andere delen van de wereld:

Van oorsprong uit Afghanistan en vervolgens gemigreerd naar India, Pakistan, Bangladesh en andere landen in de regio is een brood bekend als naan. Dit platbrood wordt traditioneel gebakken in een Tandoor, een cilindrische klei-oven en krijgt zijn specifieke smaak aan de geitenmelk yoghurt en zaden van zwarte ui.

Andere platbrood uit deze regio zijn onder bhakri (ongezuurde platbrood gemaakt met diverse meelsoorten), roti / chapati (gemaakt met steengemalen volkorenmeel), pappad (een cracker-achtig ongezuurd brood), dosai (een soort pannenkoek) en paratha (gebakken in een tava, een soort pan).

Injera, zoals het genoemd wordt in Ethiopië, of canjeero in Somalië, of lahoh in Jemen, is een gezuurd platbrood gemaakt van teff granen, die rijk aan ijzer zijn.

Een interessant platbrood uit China, sanchuisanda, is zo genoemd vanwege zijn bijzondere bakproces. De brood wordt gebakken in de as van een houtvuur. De brood is bedekt met as die vervolgens wordt weggeblazen en afgeklopt. Sanchuisanda betekent eigenlijk “drie keer blazen en drie klappen”.

In Thailand hebben ze khanom bueang, een populair krokant platbrood, vergelijkbaar met een Mexicaanse taco, maar gemaakt van rijstmeel, niet maïsmeel.

Terug in westelijke richting naar Europa, vinden we misschien wel ‘s werelds beroemdste platbrood (afgezien van de pita), ontstaan ​​in Italië, de pizza. Pizza, zoals iedereen weet, is een gezuurd platbrood bedekt met gekruide tomatenpuree saus, bestrooid met kaas en vervolgens gegarneerd met een verscheidenheid van beleg, pepperoni, olijven, uien, ansjovis … en een aantal minder bekende aanvullingen zoals garnalen in Australië, groene erwten in Brazilië, inktvis in Japan, kokosnoot in Costa Rica en curry in Pakistan. Een ander soortgelijk platbrood uit Italië is focaccia, in feite een dikke pizza, en waarschijnlijk de voorloper ervan, maar dan zonder de kaas.

Sardinië staat bekend om zijn pane carasau, een flinterdun, knapperig plat brood gemaakt van bloem van harde tarwe, tweemaal gebakken. Droog gehouden, kan dit brood goed blijven tot een jaar.

Crêpes, pannenkoeken en hun varianten zijn populair in heel Europa, zoals bijvoorbeeld de blini uit Rusland. Het zijn meestal zoete platbroden gegarneerd met zoete toppings, en worden soms beschouwd als dessert.

In Noorwegen is er lefse, gemaakt van melk / room, aardappelen en meel en vlakgerold met een speciaal gegroefde deegroller. Andere Noors brood is flatbrød, ooit het hoofdvoedsel van de Vikingen.

Nog verder westwaarts naar de Amerika’s, vinden we het beroemdste platbrood van het continent, de tortilla. De ongezuurde tortilla is van Mexicaanse oorsprong en gemaakt van maïsmeel. Een andere, minder bekend Zuid-Amerikaans platbrood is de arepa, een ongezuurd broodje gemaakt van maïsmeel. De arepa wordt traditioneel gegrild, gebakken, gekookt of gebakken en varieert in dikte naar regio.

Dit is slechts een greep uit de vele honderden platbroden die dagelijks gegeten worden in de wereld.

Platbrood is meer prominent aanwezig in minder ontwikkelde landen, in tegenstelling tot de meer ontwikkelde landen waar men de voorkeur geeft aan opgeblazen broden. De platbroden uit de minder ontwikkelde landen zijn gemaakt van ongeraffineerd meel en met minder chemicaliën en kunstmatige ingrediënten.